Ek sê dikwels vir mense seker die grootste lekkerte van kinderboeke skryf, is om die eerste keer die illustrasies en die voorbladontwerp te sien. Ek het pas vandeesweek great nuwe illustrasies van Chris Venter gekry vir ’n nuwe boek van my wat vanjaar nog die lig sien, en ek het sedertdien reeds ure lank (met ’n tevrede glimlag) daarna gesit en staar.
Vir diegene wat dalk nie weet nie, die meeste kinderboekskrywers doen nie self hul illustrasies nie. As jy by ’n uitgewery publiseer wat enigs
ins sy sout werd is, stel hulle ’n illustreerder aan en betaal hom/haar. Ongelukkig (of gelukkig!) beteken laasgenoemde feit egter ook dat jy as skrywer gewoonlik beperkte insette kan lewer met betrekking tot die keuse van illustreerder – en in baie gevalle sal jy géén inspraak daarin hê nie. Laasgenoemde feit is vir die meeste aspirantskrywers nogal ’n skok. Maar ek was gelukkig nog baie selde teleurgesteld met die eindproduk van ’n geïllustreerde boek. (Ek kan aan so vier gevalle dink waar ek nie van die illustrasies of voorbladontwerp gehou het nie, maar dis darem uit meer as 50 boeke.) Toegegee, ek kry gewoonlik redelike inspraak in my illustrasies – maar ook net tot op ’n punt.
Meestal het jou uitgewer veel meer kennis van die mark, asook beter idees oor hoe om jou boek verkoopbaar te verpak sodat dit tot die teikenmark sal spreek. En ek weet van gevalle waar die skrywer daarop aangedring het om sy/haar sin te kry ten opsigte van ’n illustreerder of ontwerper, tot nadeel van die eindproduk.
Maar genoeg van die besigheidskant van die saak. Uiteindelik gaan dit oor die pret wat ’n goeie illustreerder met jou teks kan hê en die ekstra dimensie wat hy/sy daaraan kan gee.
Maja Sereda, byvoorbeeld, was myns insiens die perfekte keuse vir my boeke Liewe land, ’n olifant! en Danie Dreyer se dinosouruseier en ander alfabetpret. In albei gevalle het ek gevoel die eindproduk is méér as die aanvanklike woorde wat ek geskryf het. (En kinders het saamgestem, want in albei gevalle is Maja se illustrasies deur kinders aangewys as die gewildstes in hul ouderdomskategorie vir die ATKV-kinderboektoekenning.) Tanja Joubert (13 Spookstories) is nog ’n illustreerder wat slim met ’n teks werk om dit uiteindelik veel meer te laat sê as wat die woorde alleen doen – gaan kyk maar ’n bietjie wat gebeur alles in daardie spokerige illustrasies van haar!
Ek was baie gelukkig dat ’n hele klomp talentvolle nuweling-illustreerders aan my boeke kon werk. Maja was destyds met Danie Dreyer een van hulle – deesdae is sy reeds ’n gerekende en gevestigde illustreerder. Daar was ook Magriet Brink (o.a. Wiskunde gee my maagpyn), Gerhard Cruywagen (o.a. Pasop vir die feetjies), Gerhard van Wyk (’n Brulpadda in my tas) en onlangs Sebastien Quevauvilliers met sy fantastiese illustrasies in Madelief, moenie!. En dan is daar natuurlik Chris Venter, wat ek reeds hier bo genoem het en wie se illustrasies myns insiens uitstekend werk in Middernagfees en my nuwe ’n Kas vol monsters-reeks wat binnekort verskyn.
Baiekeer, dink ek, kry illustreerders te min erkenning vir hul rol in die sukses van ’n kinderboek. Dis vrek harde werk – vra my, ek het net een keer my eie boek gehelp illustreer, met die klei-illustrasies in Wurms met tamatiesous en ander lawwe rympies.
So, as jy weer deur ’n kinderboek blaai, doen dit met ’n bietjie meer waardering vir die ure en ure se kreatiewe energie en bloedsweet wat dit geverg het om die illustrasies te doen!
